Top 21 trò chơi dân gian cho trẻ mầm non cực hay

Trò chơi dân gian là một phần không thể thiếu của văn hóa truyền thống Việt Nam. Những trò chơi trẻ em này không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp các bé rèn luyện kỹ năng, phát triển tư duy, và hình thành nhân cách.

Đặc biệt, với trẻ mầm non, việc tham gia các trò chơi dân gian không chỉ là hoạt động giải trí. Mà còn là cơ hội để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, và cảm xúc.

Bài viết này sẽ đi tìm hiểu về các trò chơi dân gian cho trẻ mầm non và các lợi ích mà nó mang lại.

1. Giới thiệu về trò chơi dân gian

Trò chơi dân gian là những trò chơi truyền thống được lưu truyền qua nhiều thế hệ, thường gắn liền với đời sống văn hóa của người Việt. Những trò chơi này thường không đòi hỏi nhiều dụng cụ phức tạp, dễ tổ chức, và phù hợp với nhiều lứa tuổi.

Đối với trẻ mầm non, các trò chơi dân gian mang tính giáo dục cao, giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh, rèn luyện thể chất và phát triển các kỹ năng xã hội. Đồng thời, chúng cũng giúp trẻ hiểu hơn về giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

2. Lợi ích của trò chơi dân gian đối với trẻ mầm non

a) Phát triển thể chất

Nhiều trò chơi dân gian yêu cầu trẻ vận động, như nhảy lò cò, chơi kéo co, hoặc trốn tìm. Thông qua các hoạt động này, trẻ được rèn luyện sự khéo léo, khả năng phối hợp giữa tay và chân, và tăng cường sức khỏe.

b) Phát triển trí tuệ

Các trò chơi như ô ăn quan, chuyền, hoặc rồng rắn lên mây giúp trẻ học cách tính toán, tư duy chiến thuật và phát triển khả năng quan sát. Đây là những kỹ năng quan trọng giúp trẻ chuẩn bị tốt cho giai đoạn học tập tiếp theo.

c) Kỹ năng xã hội và giao tiếp

Tham gia các trò chơi nhóm giúp trẻ học cách làm việc cùng nhau, chia sẻ và giải quyết mâu thuẫn. Trẻ cũng rèn luyện khả năng giao tiếp thông qua việc trao đổi, hợp tác với bạn bè.

d) Giá trị văn hóa và nhân cách

Trò chơi dân gian cho trẻ mầm non thường chứa đựng các bài học về sự đoàn kết, tinh thần thượng võ, và tôn trọng lẫn nhau. Qua đó, trẻ mầm non không chỉ giải trí mà còn học được những bài học quý giá về nhân cách và đạo đức.

3. Một số trò chơi dân gian phù hợp cho trẻ mầm non

3.1 Trò chơi dân gian Rồng rắn lên mây

Cách chơi:

• Một nhóm trẻ xếp hàng nối đuôi nhau, tay bám vào vai hoặc áo của bạn phía trước. Một trẻ làm “thầy thuốc” đứng ở giữa sân.
• Nhóm trẻ vừa đi vừa hát:
  “Rồng rắn lên mây
  Có cây lúc lắc
  Hỏi thầy thuốc có nhà hay không?”
• “Thầy thuốc” sẽ trả lời có hoặc không, sau đó trò chơi tiếp tục với những câu đối thoại vui nhộn giữa nhóm trẻ và “thầy thuốc”.

Lợi ích: Trò chơi giúp trẻ rèn luyện khả năng di chuyển linh hoạt, tính kiên nhẫn, và kỹ năng phối hợp nhóm.

3.2 Nhảy lò cò

Cách chơi:

• Vẽ ô vuông trên sân, đánh số từ 1 đến 8. Trẻ lần lượt nhảy lò cò qua các ô, đẩy một viên sỏi hoặc gạch từ ô này sang ô khác.
• Trò chơi yêu cầu trẻ nhảy đúng ô, không chạm vạch và phải giữ thăng bằng.

Lợi ích: Giúp trẻ rèn luyện thể lực, khả năng giữ thăng bằng và sự tập trung.

3.3 Mèo đuổi chuột

Cách chơi:

• Một trẻ làm “mèo”, một trẻ làm “chuột”, các trẻ khác đứng thành vòng tròn, nắm tay nhau.
• “Chuột” chạy vòng quanh, “mèo” đuổi theo. Các trẻ trong vòng tròn sẽ giúp “chuột” tránh bị bắt bằng cách giơ tay tạo lối đi.

Lợi ích: Trò chơi khuyến khích trẻ vận động, phát triển phản xạ nhanh nhạy và học cách hỗ trợ lẫn nhau.

3.4 Trò chơi dân gian Ô ăn quan

Cách chơi:

• Vẽ một bàn chơi hình chữ nhật với hai ô lớn ở hai đầu và nhiều ô nhỏ ở giữa. Mỗi ô được đặt số lượng hạt nhất định.
• Hai trẻ chơi luân phiên lấy hạt từ một ô nhỏ và rải đều vào các ô khác, thu thập hạt khi hết lượt.

Lợi ích: Trò chơi dân gian cho trẻ mầm non này phát triển khả năng tính toán, tư duy chiến lược và sự kiên nhẫn.

3.5 Chuyền

Cách chơi:

• Trẻ sử dụng một quả bóng nhỏ và một bộ que, tung bóng lên và nhanh chóng nhặt que trước khi bắt bóng.
• Trò chơi tiếp tục với số lượng que tăng dần.

Lợi ích: Rèn luyện sự khéo léo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, cùng với sự tập trung.

3.6. Kéo co

Cách chơi:

• Chia trẻ thành hai đội, mỗi đội nắm chặt một đầu dây thừng.
• Khi có hiệu lệnh, cả hai đội cùng kéo dây về phía mình. Đội nào kéo được vạch dây sang phần sân của mình sẽ thắng.

Lợi ích: Rèn luyện sức khỏe, tinh thần đoàn kết và ý chí chiến thắng.

3.7 Trốn tìm

Cách chơi:

• Một trẻ làm “người tìm”, đếm từ 1 đến 10 trong khi các bạn khác đi tìm chỗ trốn.
• Sau khi đếm xong, “người tìm” đi tìm các bạn. Người bị tìm thấy đầu tiên sẽ làm “người tìm” ở lượt tiếp theo.

Lợi ích: Giúp trẻ phát triển khả năng quan sát, tư duy và kỹ năng giao tiếp.

3.8 Trò chơi dân gian Bịt mắt bắt dê

Cách chơi:

• Một trẻ bịt mắt, các trẻ khác đứng thành vòng tròn, di chuyển quanh và làm tiếng kêu “dê”.
• Trẻ bịt mắt phải lắng nghe, tìm cách bắt một bạn. Khi bắt được, hai bạn sẽ đổi vai cho nhau.

Lợi ích: Phát triển thính giác, kỹ năng định vị và phản xạ nhanh nhẹn.

3.9 Thả đỉa ba ba

Cách chơi:

• Một trẻ đóng vai “đỉa”, các trẻ khác đứng thành vòng tròn, vừa đi vừa hát:
  “Thả đỉa ba ba,
  Chớ bắt đàn bà,
  Phải tội đàn ông.”
• Khi bài hát kết thúc, trẻ làm “đỉa” phải chạy đuổi bắt một bạn trong vòng.

Lợi ích: Giúp trẻ rèn luyện thể lực và tăng cường tinh thần tập thể.

3.10. Chi chi chành chành

Cách chơi:

• Một trẻ đặt bàn tay lên trên bàn tay của bạn, cả nhóm vừa hát:
  “Chi chi chành chành
  Cái đanh thổi lửa
  Con ngựa chết chương
  Ba vương ngũ đế
  Chấp chế đi tìm.”
• Khi bài hát kết thúc, trẻ phải nhanh chóng rút tay ra trước khi bạn chạm vào.

Lợi ích: Trò chơi dân gian này giúp trẻ rèn luyện phản xạ, sự tập trung và phối hợp tay mắt.

3.11 Trò Oẳn tù tì

Cách chơi:
Hai người chơi đối mặt nhau và cùng hát câu:
“Oẳn tù tì, ra cái gì, ra cái này!”
Đồng thời, cả hai sẽ đưa tay ra với một trong ba biểu tượng: búa (nắm tay), kéo (hai ngón tay), hoặc bao (xòe bàn tay). Luật chơi rất đơn giản:

• Búa thắng kéo (vì búa đập gãy kéo).
• Kéo thắng bao (vì kéo cắt được bao).
• Bao thắng búa (vì bao bọc được búa).

Lợi ích: Trò chơi rèn luyện phản xạ nhanh, tư duy logic và giúp trẻ học cách chấp nhận thắng thua. Đây cũng là cách để trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp khi tương tác với bạn bè.

3.12 Trò chơi Chùm Nụm

Cách chơi:

• Các trẻ ngồi quây thành vòng tròn. Một bạn đóng vai người dẫn, đặt hai bàn tay úp lại và chìa ra giữa. Các bạn còn lại đặt tay mình chồng lên tay bạn dẫn, cũng úp xuống.
• Tất cả vừa vỗ tay nhẹ lên nhau vừa đồng thanh đọc:
  “Chùm nụm chùm nịm
  Tay hũm tay hìm
  Mở ra cho tím
  Nào, úm ba la!”
• Khi đọc đến “Úm ba la”, tất cả bất ngờ mở tay ra hoặc nắm tay lại. Nếu bạn dẫn đoán đúng trạng thái tay của người nào, người đó sẽ phải thế chỗ làm người dẫn.

Lợi ích: Chùm Nụm giúp trẻ rèn luyện phản xạ nhanh nhẹn, khả năng quan sát và tăng cường sự đoàn kết trong nhóm. Đây không chỉ là trò chơi mang lại tiếng cười mà còn gắn kết bạn bè, tạo nên những kỷ niệm tuổi thơ khó quên.

3.14 Trò chơi dân gian: Tập tầm vông

Cách chơi:

Một trẻ làm “người đố” giấu một vật nhỏ (như viên sỏi hoặc đồng xu) trong lòng bàn tay, sau đó úp hai bàn tay lại, đưa qua đưa lại và đọc:

Tập tầm vông, tay không tay có,
Tập tầm vó, tay nào có, tay nào không?

Sau khi đọc xong, trẻ khác phải đoán vật được giấu trong tay nào. Nếu đoán đúng, trẻ đó sẽ được làm “người đố” ở lượt tiếp theo.

Ý nghĩa và lợi ích:

• Rèn luyện tư duy và quan sát: Trẻ phải chú ý đến động tác của người đố để đoán đúng.
• Kỹ năng giao tiếp: Trẻ học cách đặt câu hỏi, tương tác với bạn bè.
• Giải trí: Trò chơi đơn giản nhưng tạo không khí vui tươi, kích thích sự tò mò.

3.15 Trò chơi giân gian Cua cắp

Cách chơi:

• Trẻ chia thành từng cặp, đứng đối diện nhau, mỗi người đặt hai tay lên đầu gối để tạo dáng giống “càng cua”.
• Cả hai cùng bước ngang sang trái hoặc phải, giống như cua bò. Trong khi di chuyển, các cặp sẽ cố gắng tránh va chạm với nhau hoặc ngã xuống.
• Để tăng thêm phần hấp dẫn, giáo viên có thể đặt mục tiêu, chẳng hạn di chuyển đến đích hoặc mang theo một vật nhỏ (như quả bóng) mà không được làm rơi.

Luật chơi:

• Ai ngã hoặc làm rơi vật sẽ bị loại hoặc phải bắt đầu lại từ vạch xuất phát.

Lợi ích: Trò chơi giúp trẻ rèn luyện khả năng giữ thăng bằng, phối hợp vận động và kỹ năng quan sát. Đồng thời, trẻ cũng học cách làm việc cùng bạn bè, tăng cường tính kiên nhẫn và tinh thần đồng đội.

3.16 Trò chơi dân gian Kéo cưa lừa xẻ

Cách chơi:

Hai trẻ ngồi đối diện, nắm chặt tay nhau hoặc tay cầm một thanh gỗ tưởng tượng là lưỡi cưa. Khi chơi, cả hai cùng đẩy và kéo tay theo nhịp, đồng thời hát:

Đồng dao: Kéo cưa lừa xẻ

Kéo cưa lừa xẻ
Ông thợ nào khỏe
Về ăn cơm vua
Ông thợ nào thua
Về bú tí mẹ

Kéo cưa lừa kít
Làm ít ăn nhiều
Nằm đâu ngủ đấy
Nó lấy mất cưa
Lấy gì mà kéo

Nhịp điệu bài hát vui nhộn, đơn giản giúp trẻ nhanh chóng nhớ lời và hòa mình vào trò chơi.

Ý nghĩa:

• Phát triển vận động: Trò chơi giúp trẻ rèn luyện cơ tay, phối hợp nhịp nhàng giữa động tác đẩy và kéo.
• Tăng tính tương tác: Thông qua trò chơi, trẻ học cách hợp tác và giao tiếp với bạn đồng hành.
• Giá trị văn hóa: Bài hát gắn liền với lối sống giản dị, giúp trẻ em thêm yêu và hiểu hơn về cuộc sống lao động truyền thống.

3.17 Kéo mo cau – Trò chơi dân gian gắn liền tuổi thơ

Cách chơi:

Trẻ em chia thành các nhóm nhỏ. Một trẻ ngồi lên chiếc mo cau, các bạn khác dùng dây hoặc tay kéo chiếc mo di chuyển trên mặt đất. Thông thường, trẻ sẽ thay phiên nhau ngồi và kéo để đảm bảo công bằng. Trò chơi có thể tổ chức trên sân đất hoặc cỏ, nơi bề mặt đủ trơn để chiếc mo cau dễ dàng trượt đi.

Lợi ích:

Kéo mo cau giúp trẻ phát triển thể lực, đặc biệt là sức bền và sự phối hợp nhịp nhàng. Đồng thời, trò chơi dân gian cho trẻ mầm non này còn tạo nên không khí vui tươi, gắn kết bạn bè và rèn luyện tinh thần đoàn kết.

Ngày nay, dù không còn phổ biến như trước, kéo mo cau vẫn là một nét đẹp văn hóa, mang theo kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ Việt Nam.

3.18 Trò chơi Nu na nu nống

Cách chơi:

• Số lượng người chơi: 3-5 trẻ hoặc nhiều hơn.
• Trẻ ngồi thành vòng tròn, hai tay đặt lên đùi của mình. Một trẻ hoặc cô giáo sẽ đảm nhận vai trò “người điều khiển” và đi xung quanh vòng tròn.
• Người điều khiển sẽ vừa đọc câu đồng dao: Nu na nu nống

• Khi kết thúc bài đồng dao, người điều khiển chạm vào vai hoặc tay một trẻ bất kỳ. Trẻ được chọn sẽ đứng lên và thực hiện một nhiệm vụ vui, đơn giản như hát một bài, nhảy múa, hoặc kể một câu chuyện.

Ý nghĩa:

Trò chơi dân gian này giúp trẻ phát triển sự nhanh nhẹn, khả năng ghi nhớ lời đồng dao và tạo cơ hội thể hiện bản thân. Ngoài ra, đây cũng là dịp để trẻ hiểu thêm về văn hóa dân gian Việt Nam, gắn kết tình bạn và rèn luyện sự tự tin trong giao tiếp.

3.19 Trò Ném còn

Ném còn là một trò chơi dân gian truyền thống, mang đậm nét văn hóa của các dân tộc vùng núi phía Bắc Việt Nam. Khi được đưa vào hoạt động cho trẻ mầm non, trò chơi này không chỉ mang tính giải trí mà còn có giá trị giáo dục sâu sắc, giúp trẻ phát triển kỹ năng vận động, tư duy và giao tiếp xã hội.

Chuẩn bị

• Quả còn: Là một quả bóng nhỏ được làm bằng vải mềm, bên trong có nhồi bông hoặc vải vụn, được trang trí với tua màu sắc rực rỡ.
• Cây nêu: Một cột cao, phía trên buộc vòng tròn làm mục tiêu để trẻ ném quả còn qua.

Cách chơi

Trẻ sẽ đứng ở vạch chuẩn bị, lần lượt ném quả còn qua vòng tròn trên cây nêu. Trò chơi dân gian truyền thống này có thể tổ chức theo nhóm, cá nhân hoặc thi đua giữa các đội. Mỗi lượt ném chính xác sẽ được thưởng điểm, tạo không khí vui tươi và khích lệ trẻ.

Lợi ích

Trò chơi giúp trẻ rèn luyện khả năng phối hợp tay-mắt, tăng cường sự khéo léo và phát triển thể chất. Đồng thời, thông qua việc tham gia trò chơi, trẻ học được cách chia sẻ, hợp tác và tuân thủ quy tắc.

Trò chơi dân gian Ném còn không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp trẻ hiểu thêm về giá trị văn hóa dân tộc, góp phần bồi dưỡng tình yêu quê hương ngay từ nhỏ.

3.20 Trò Ong đốt, kiến cắn, đau bụng

“Ong đốt, kiến cắn, đau bụng” là một trò chơi dân gian vui nhộn và bổ ích, thường được chơi trong các buổi sinh hoạt tập thể hoặc giờ giải lao. Trò chơi này không chỉ mang lại tiếng cười sảng khoái mà còn giúp rèn luyện sự nhanh nhạy và khả năng phản xạ của người tham gia.

Cách chơi:

1. Số lượng người chơi: Không giới hạn, nhưng thường từ 5 người trở lên.
2. Quản trò: Một người làm quản trò để điều khiển.
3. Luật chơi: Người quản trò hô to các từ khóa như “Ong đốt”, “Kiến cắn” hoặc “Đau bụng”. Khi nghe từng từ, người chơi phải thực hiện động tác tương ứng:
   • “Ong đốt”: Vỗ nhanh vào một chỗ bất kỳ trên cơ thể như thể bị ong chích.
   • “Kiến cắn”: Gãi nhanh một chỗ như đang bị kiến cắn.
   • “Đau bụng”: Ôm bụng và nhăn mặt như đang đau.

Mục tiêu: Ai thực hiện sai hoặc chậm sẽ bị loại hoặc phạt vui, ví dụ như hát một bài.

3.21 Trò chim bay cò bay

Chim bay, cò bay là một trò chơi dân gian phổ biến, thường được trẻ em yêu thích nhờ tính vui nhộn, nhanh nhạy và đòi hỏi sự tập trung cao độ. Trò chơi không cần đến đạo cụ đặc biệt, chỉ yêu cầu một không gian đủ rộng để cả nhóm có thể ngồi hoặc đứng chơi cùng nhau.

Cách chơi

Một người sẽ làm quản trò và hô các cụm từ như “Chim bay”, “Cò bay”, “Máy bay bay” hoặc thậm chí “Bàn bay”, “Ghế bay”. Nếu là tên các sự vật có thể bay được, người chơi cần lập tức giơ tay lên. Ngược lại, nếu sự vật không thể bay mà vẫn giơ tay, người đó sẽ bị loại hoặc chịu một hình phạt vui vẻ.

Điểm hấp dẫn của trò chơi nằm ở việc quản trò có thể tăng tốc độ hô hoặc đánh lừa người chơi bằng những từ ngữ hài hước, bất ngờ. Điều này yêu cầu người tham gia phải nhanh trí và tập trung. Những tiếng cười rộn ràng khi ai đó lỡ nhầm lẫn là điều làm nên sức sống của trò chơi.

Không chỉ giúp giải trí, Chim bay, cò bay còn giúp trẻ rèn luyện phản xạ, khả năng lắng nghe và xử lý thông tin. Đây là một trong những trò chơi mang giá trị tinh thần và gắn kết cộng đồng, thường xuất hiện trong các buổi sinh hoạt tập thể, trường học hoặc gia đình.

4. Cách tổ chức trò chơi dân gian trong môi trường mầm non

a) Chuẩn bị không gian và dụng cụ

• Không gian tổ chức cần an toàn, sạch sẽ, phù hợp với độ tuổi của trẻ.
• Dụng cụ chơi đơn giản, dễ làm từ các vật liệu thân thiện với môi trường.

b) Hướng dẫn trẻ tham gia

• Giáo viên cần giải thích luật chơi một cách dễ hiểu và minh họa rõ ràng.
• Tạo cơ hội để tất cả trẻ đều được tham gia, tránh để trẻ bị bỏ rơi hoặc cảm thấy lạc lõng.

c) Tạo không khí vui tươi

• Kết hợp âm nhạc, bài hát hoặc phần thưởng nhỏ để khuyến khích trẻ tham gia tích cực.

d) Kết hợp với bài học giáo dục

• Sau mỗi trò chơi, giáo viên có thể hướng dẫn trẻ rút ra bài học, như tầm quan trọng của sự đoàn kết, tinh thần thể thao, hoặc ý nghĩa văn hóa của trò chơi.

Các trò chơi dân gian cho trẻ mầm non không chỉ là kho tàng văn hóa quý báu mà còn là công cụ hữu hiệu trong giáo dục. Thông qua những trò chơi này, trẻ em không chỉ được vui chơi mà còn phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và kỹ năng sống.

Việc bảo tồn và phát huy trò chơi dân gian trong môi trường giáo dục không chỉ giúp trẻ hiểu hơn về truyền thống dân tộc mà còn góp phần hình thành những thế hệ trẻ em tự tin, năng động và giàu bản sắc văn hóa. Đây chính là hành trang quý giá mà chúng ta có thể mang lại cho trẻ em trong những năm đầu đời.

 Các cô giáo có thể làm CTV bán hàng cho PodDecor Việt nam với vốn 0 đồng. Xem chi tiết tại >>> Tuyển CTV và Đại lí PP

Poddecor Việt Nam là công ty chuyên thiết kế sản xuất đồ chơi trẻ em – giáo cụ mầm non Montessori – các sản phẩm tranh decor uy tín chất lượng.

Địa chỉ: Yên Sở – Hoài Đức – Hà Nội

Điện thoại: 0904.222.568

Email: poddecorvietnam@gmail.com